(«Ανάθεμα ποιος τα’ ριξε τα μάγια στο πηγάδι…» Δημοτικό τραγούδι)
Ο Ριόλος υδροδοτήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960, επί προεδρίας Ανδρέα Τσεκούρα. Το έργο της μεταφοράς του νερού από το Φιλοκάλι στη δεξαμενή του Αγιώργη και της περαιτέρω παροχής του στα νοικοκυριά του χωριού ανέλαβε ο εργολάβος Γιάννης Καράμπελας, ο οποίος αποκλήθηκε «νεροπούλος». Μέχρι τότε οι ανάγκες των κατοίκων (κυρίως για πόσιμο νερό) καλύπτονταν από τα πηγάδια, κοινοτικά (τα περισσότερα εκ των οποίων «διανοίχθηκαν» επί προεδρίας Θεόδωρου Σταθόπουλου, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1930, και Χρήστου Παπανικολόπουλου, στη δεκαετία του 1950) και ιδιωτικά, που βρίσκονταν είτε εντός είτε εκτός οικισμού. Σήμερα, όπως είναι φυσικό, τα πηγάδια δεν χρησιμοποιούνται. Ελάχιστα σώζονται ακέραια (σχετικά πρόσφατα, μάλιστα, «αναπαλαιώθηκαν» ορισμένα κοινοτικά πηγάδια εντός οικισμού), ενώ τα περισσότερα είτε παραχώθηκαν, είτε χάσκουν μισοκατεστραμμένα, με γκρεμισμένα τα πετρόχτιστα «φιλιατρά» τους. Δεν είναι πια τόπος συνάντησης των συγχωριανών. Δεν θ’ ακούσεις το αργόσυρτο τραγούδι της ανέμης, ούτε τον σούγλο να πλαταγίζει στο νερό… Τα «γυάλινα πηγάδια» των δημοτικών τραγουδιών, τα στοιχειωμένα πηγάδια τον αλαφροΐσκιωτων ίσως και να στέρεψαν… Αν είχαν στόμα, θα μιλούσαν με τις ώρες για τις ιστορίες που άκουσαν και είδαν : για αθώα και ένοχα μυστικά των παιδιών, για ανομολόγητα «νιτερέσα», για μαλλιοτραβήγματα και κουτσομπολιά, για φλογερές ματιές που υποτάχθηκαν στα πρέπει και έγιναν καημός… Αν είχαν στόμα…
Μαζί με τα πηγάδια χάθηκαν και οι λαϊκοί μάστορες, που είχαν συνδέσει την τέχνη τους με αυτά : Οι ραβδοσκόποι, που εντόπιζαν τη φλέβα του νερού (μια τέτοια σπαρταριστή ιστορία με συγχωριανό ραβδοσκόπο, στην οποία εμπλέκεται και … ραδιενέργεια, μπορεί να σας διηγηθεί η μάνα του Κώστα Νιφορόπουλου)… Οι πηγαδάδες, που έσκαβαν μέχρι να εντοπιστεί το νερό… Οι χτιστάδες πηγαδιών, που ειδικεύονταν στην εσωτερική πλινθοδόμηση των πηγαδιών… οι καθαριστές, που καθάριζαν κάθε φερτή ύλη, που μαζευόταν στον πυθμένα των πηγαδιών και φρόντιζαν για την απολύμανση του νερού (τέτοιος – καθαριστής - υπήρξε ο Μήτσος Καλογερής / Πιτσούνης) … οι νερουλάδες, που βοηθούσαν τους ανήμπορους στην ανέλκυση του νερού από το πηγάδι και τη μεταφορά του στα σπίτια (ιδίως στις αστικές περιοχές).
Παρακάτω επιχειρείται μία κατα(απο)γραφή των πηγαδιών του Ριόλου (ως ελάχιστος φόρος τιμής για το δροσερό νερό τους, που ξεδίψασε την εφηβεία των μεγαλύτερων) με κριτήρια διάκρισης τον κοινοτικό ή ιδιωτικό χαρακτήρα τους και τη θέση τους εντός ή εκτός οικισμού : 1.ΚΟΙΝΟΤΙΚΑ
α) εντός οικισμού :
Καρδάρα («αναπαλαιωμένο»)
Μελιδόνη – Τσεκούρα («αναπαλαιωμένο»)
Μπακαλιό («αναπαλαιωμένο»)
Γκριντέλα («αναπαλαιωμένο»)
Καλογερή (Παραδείσι)
Μαζέϊκα
β) εκτός οικισμού :
Κουβέλι
Καταράχια
Λαμπροφόρα
Τζέρος του Σαγια
Ληνός Πέππα (χωράφι Μπουρλή) 2.ΙΔΙΩΤΙΚΑ
α) εντός οικισμού :
Ανδ(τ)ριοπουλέϊκο
Ουρανίας Αβράμη – Θεοδωροπούλου
Ντίνου Παπαθανίδη – Φιλ. Αθανασόπουλου
Παπανικολακέϊκο
Σακουλιδάριο
«Γουβί» (στο δεντροπερίβολο του Γιάννη Γκριντέλα, που καλλιεργούσε ο μπαρμπα – Γιάννης Οικονομόπουλος, στο Παραδείσι… εκεί όπου σήμερα είναι το νεόχτιστο σπίτι της Ρουμπίνης Ανδριοπούλου… Το αγαπημένο μου! Χαμένο μέσα στη βλάστηση και στις ευωδιές της φύσης! Σκιερό με γάργαρο, δροσερό νερό! Λαχταρούσα να πάμε για νερό, να με φιλέψει φρούτα ο μπάρμπα – Γιάννης, και ας φοβόμουν τις νεράϊδες και τον αράπη…)
β) εκτός οικισμού :
Ανδ(τ)ριοπουλέϊκο (Ψαράδες)
Δημοπουλέϊκο (Λυγερός)
Παν. Πέππα (Πλάτανος)
Μελιδονέϊκο (Πλάτανος)
Χρυσ. Οικονομόπουλου (Μπότσικα)
Χρ. Σκόνδρα (Πλάτανος)
Παύλου Αγγελόπουλου (Πλάτανος)
Παν. Γιαννόπουλου (Μπότσικα)
Θαν. Λάμπρου (Γκούβελος)
Μουρίκη (Ρουπάκια)
Βασιλοβαβαρουτέϊκο (Ρουπάκια)
Δημ. Φωτόπουλου (Μπότσικα)
Καραγιάννη (Γκούβελος)
Βασ. Λάμπρου (Λαμπρόγιαννη)
Ανδρέα Θανασά (Λυγερός)
Ανδρέα Καρδάρα (Λυγερός)
Ηλία Παπανικολάου (Ρουπάκια)
Θαν. Οικονομόπουλου (Μπότσικα / Παπαδέϊκα)
Ανδρέα Λαδά (Λυγερός)
Βαβαρουτέϊκα (Μποστάνια)
Πρεβεζάνου / Κουγέϊκο (Ζέμπα)
Καστανά – Νεζερίτη (Λυγερός)
Τζιλιλέϊκο (Άγια Μονή)
Μπουρλέϊκο (Μπότσικα)
Καρδαρέϊκο (Λυγερός)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου